Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de Wet Betaalbare huur. Een succes voor de Woonbond, die lang gepleit heeft voor deze regulering in de vrije sector. 

Alleen de BBB, VVD, SGP, Forum en JA21 bleken voor het in stand houden van woekerprijzen in de vrije huursector. Zij stemden tegen de wet. Maar met de ruime steun in de Tweede Kamer lijkt het erop dat er ook een meerderheid in de Eerste Kamer is voor de wet. De partijen die voor stemden hebben ook in de Eerste Kamer een meerderheid.

Hoe werkt de wet?

Het is nu al zo dat woningen een maximale huurprijs hebben tot een bepaalde grens (de liberalisatiegrens). De kwaliteit van een woning -zoals de WOZ-waarde, het energielabel en aantal vierkante meters- leidt tot een puntentotaal. Dat puntentotaal levert een maximale huurprijs op. Maar vanaf 148 punten (ongeveer € 879,-) geldt de huurprijsbescherming niet meer. Die grens gaat omhoog tot 186 punten (ongeveer € 1.123,-). Veel meer woningen krijgen dus een maximaal toegestane huurprijs die beschermt tegen huren die compleet losstaan van de kwaliteit.

Gemeenten kunnen te hoge huur aanpakken

VN-rapporteur doet 65 concrete aanbevelingen waarmee Nederland het recht op adequate huisvesting beter kan beschermen en realiseren.

Het rapport gaat dieper in op de voorlopige conclusies die Rajagopal deed na afloop van zijn tiendaagse werkbezoek aan Nederland in december vorig jaar. Bij zijn analyse van de wooncrisis in Nederland voegt hij nu 65 aanbevelingen om het mensenrecht op adequate huisvesting beter te kunnen beschermen en realiseren.

‘De aanbevelingen van de VN-rapporteur zijn een zeer grondige en volledige lijst van wat de Nederlandse overheid moet doen om het recht op wonen daadwerkelijk te verwezenlijken’, reageert mensenrechtenjurist Jan de Vries op LinkedIn. Met zijn rapport biedt de VN-rapporteur niet alleen de overheid maar ook maatschappelijke spelers en marktpartijen handvatten om te werken aan beter woonbeleid.

Huisvesting als beleidsdoel is te mager

Volgens Rajagopal, in het dagelijks leven Hoogleraar recht en ontwikkeling in de VS, wordt huisvesting in Nederland momenteel vooral benaderd als een beleidsdoel, in plaats van als een beschermd mensenrecht. En daar gaat het volgens hem fout, zo legt hij uit in een interview in het Woonbondtijdschrift Huurpeil.

Afdwingbaar recht

Huur je van een woningcorporatie, kreeg je in 2023 géén huurverlaging en heb je een laag inkomen? Check of je dit jaar huurverlaging kunt krijgen.

In 2023 was er een eenmalige regeling, speciaal voor corporatiehuurders met een laag inkomen en een hoge huur. Bij tienduizenden huurders ging de huur omlaag naar 575 euro per maand. 

 Aanvragen kan nog in 2024

De overheid wilde de regeling eigenlijk laten ingaan in 2024, maar op aandringen van Aedes en de Woonbond werd dit vervroegd naar 2023. Met de afspraak dat het heel 2024 nog mogelijk zou blijven om huurverlaging aan te vragen.

Minstens zes maanden laag inkomen

Huurders die in 2023 geen huurverlaging kregen kunnen dit kalenderjaar alsnog een aanvraag doen. Belangrijk bij een aanvraag: je moet kunnen aantonen dat het inkomen van de afgelopen 6 maanden onder de inkomensgrens ligt. Bijvoorbeeld als je inkomen daalde door:

• Scheiding of overlijden van partner
• Pensionering
• Ontslag of minder werk
• Uit huis gaan van een kind met een eigen inkomen

Wanneer recht op huurverlaging

De Haagse woningcorporaties Staedion, Haag Wonen en Hof Wonen lappen de overlegwet aan hun laars. Zonder in overleg te gaan over de huurverhoging gaan zij voor de maximale huursomstijging van 5,3%.

Dit speelt niet alleen in Den Haag, ook in de rest van het land ontvangt de Woonbond dergelijke signalen. Dat huurdersorganisaties boos zijn op deze starre houding van corporaties is een logisch gevolg.

Corporatiekoepel zet in op maximale huurstijging

Corporatiekoepel Aedes stuurde een brief aan de leden om de maximale huursomstijging van 5,3% te realiseren, met het oog op de nodige nieuwbouw en de stijgende kosten hiervoor. De Woonbond is hier verbolgen over. Corporaties stappen hiermee over het- wettelijk vereiste- overleg met hun huurders heen.

Minder kan wel degelijk

Corporaties wijzen erop dat dit maximum volgt uit de Nationale Prestatie Afspraken (NPA) met de Woonbond en het Rijk. Daar is afgesproken dat de huren niet hoger mogen stijgen dan de gemiddelde CAO-loonstijging minus 0,5%. Maar dat er een maximum is afgesproken, wil niet zeggen dat corporaties dat maximum ook (overal) moeten vragen. En het ontslaat corporaties niet van de plicht om goed overleg te hebben met hun huurders.

Huurstijging lager dan loonstijging is alsnog fors