Had je in 2021 recht op huurtoeslag, maar heb je het toen niet aangevraagd? Je hebt nog tot 1 september 2022 om dit alsnog te doen. Daarna ben je te laat. 

Je moet zelf uitvinden of jij in jouw situatie recht hebt op huurtoeslag en je moet de toeslag zelf aanvragen. Het komt dus niet vanzelf naar je toe. Huurtoeslag wordt uitgekeerd door de Belastingdienst. Om te bepalen of je er recht op hebt kijkt de Belastingdienst naar je jaarinkomen, je vermogen op 1 januari, je huurprijs, de samenstelling van je huishouden en je leeftijd. Met de rekenhulp van de Belastingdienst kun je een proefberekening maken over het jaar 2021. 

Meer huurders recht op toeslag

In 2020 kregen ongeveer 115.000 extra huishoudens recht op huurtoeslag, maar er zijn nog altijd huurders die dit niet weten. De reden dat meer mensen recht kregen heeft met de inkomensgrens voor huurtoeslag te maken. Tot en met 2019 was er een ‘harde inkomensgrens’. Als je jaarinkomen boven deze grens lag -al was het maar een paar euro- had je nergens recht meer op. Door de wetswijziging van 2020 is dat veranderd.

Naast de Woonbond, Aedes, de VNG en de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) hebben ook ouderenbonden (de 'seniorencoalitie' waaronder de ANBO en de KBO-PCOB) en Ieder(in) (netwerk voor mensen met een beperking) zich uitgesproken tegen de voorgestelde wijzigingen van de huurtoeslag. 

Reageren op de consultatie (externe link) kon tot 2 augustus. Ondanks de korte consultatieperiode die ook nog eens in de vakantieperiode valt, zijn er op moment van schrijven al 157 reacties binnen op het wetsvoorstel. Ook tal van individuen en lokale huurders- en bewonersorganisaties hebben kritiek op de wijzigingen ingediend. 

Normhuur in plaats van echte huur

De meest in het oog springende wijziging is de overstap naar een 'normhuur'. Huurtoeslagontvangers krijgen straks geen huurtoeslag meer op basis van de echte huur die ze betalen, maar op basis van een fictieve huur. Voor de meeste huurders ligt die op €520,-. Juist huurders met een hogere huurprijs zijn hier de dupe van. Maar ook de plannen om servicekosten niet langer te compenseren via de huurtoeslag en het verhogen van de eigen bijdrage van huurders komt het kabinet op veel kritiek te staan. Ook deze maatregelen jagen huurders immers op kosten.

Honderdduizenden huurders erop achteruit

Aedes, Woonbond en VNG gaven eerder al aan dat 300.000 hurende huishoudens er door de overstap naar normhuren op achteruit gaan, en dat dit op termijn zelfs op kan lopen tot 700.000 huishoudens.

Kabinet onduidelijk over koopkrachteffecten normhuur

Om de wijziging positiever voor te doen komen, wordt er door het kabinet ook andere wijzigingen meegenomen in de koopkrachteffecten die ze benoemen bij de wetswijziging. Zoals de eenmalige huurverlaging in 2024 en de verhoging van het wettelijk minimumloon. Maar deze wijzigingen staan los van het wel of niet veranderen van de huurtoeslag. Het zou eerlijker zijn om de effecten van de huurtoeslagwijziging op zichzelf te benoemen. Aedes en Woonbond dringen er ook op aan dit voor de behandeling van de wet in de Tweede Kamer wel te doen, in een zogeheten impactanalyse.

Greep uit de reacties:

Bijna 300.000 huurders van sociale huurwoningen krijgen meteen minder huurtoeslag als het voorstel van het kabinet om normhuren in te voeren doorgaat.

Het effect op de lange termijn is nog onduidelijk, dit aantal kan zelfs oplopen tot 700.000 huishoudens. Juist gezinnen en alleenstaanden die huurtoeslag ontvangen, kunnen dat geld niet missen in een tijd waarin velen van hen al in problemen komen door stijgende prijzen. Woonbond, VNG en Aedes vrezen dat de bestaanszekerheid van meer huurders onder druk komt te staan en zij verwachten daarmee een groter beroep op regelingen voor financiële ondersteuning.

Het kabinet heeft voorstellen gedaan om de huurtoeslag aan te passen. De meest ingrijpende wijziging is om de huurtoeslag voortaan niet meer vast te stellen op basis van de huur die een huurder daadwerkelijk betaalt, maar op basis van een zogeheten normhuur. Voor de grootste groep huurders wordt die normhuur 520 euro. Huurtoeslagontvangers met een hogere huur gaan er daardoor op achteruit. Via een internetconsultatie kunnen partijen vanaf vandaag op de voorstellen reageren.

Vrees voor toename betaalbaarheidsproblemen

Woonbond, VNG en Aedes vrezen dat op de lange termijn een half miljoen tot zo’n 700.000 huishoudens (gezinnen en alleenstaanden) door de voorstellen minder huurtoeslag ontvangen dan nu. Dat verschil kan variëren van enkele euro’s tot 100 euro per maand. Het gaat om huurders die in een sociale huurwoning (komen te) wonen met een huur boven 550 euro. Minder huurtoeslag maakt het voor hen alleen maar moeilijker om rond te komen in tijden van stijgende kosten in levensonderhoud. De huurtoeslag is het instrument waarmee de Rijksoverheid haar verantwoordelijkheid neemt voor betaalbaar wonen. De invoering van normhuren zet dit zwaar onder druk, stellen Aedes, VNG en Woonbond.

Effect normhuren op lange termijn onzeker

De afgelopen maanden is er door de Woonbond samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken (Volkshuisvesting), Aedes (vereniging van corporaties) en gemeenten (VNG) onderhandeld over de Nationale Prestatieafspraken. De afspraken gaan over de prestaties die corporaties gaan leveren in ruil voor het afschaffen van de verhuurderheffing. Vandaag zijn de afspraken getekend.  

‘In plaats van jaarlijks twee miljard euro aan huurdersgeld naar de staatskas, gaat het nu naar betaalbare huren, nieuwbouw, isolatie en het verbeteren van de huurwoningen,’ vat Woonbonddirecteur Zeno Winkels samen.  In dit overzicht zetten we de belangrijkste afspraken op een rij. 

Huurverlaging 

Huurverlaging in 2024 voor huurders op 120% van het sociaal minimum. Dat betekent dat 510.0000 hurende huishoudens huurverlaging krijgen tot onder €550,- per maand. 

Huurstijging lager dan loonstijging 

Een lagere  jaarlijkse huurverhoging.  De maximaal toegestane stijging van de huursom moet 0,5 procentpunt onder de stijging van de gemiddelde cao-lonen liggen.  Doordat de maximale huurstijging lager is dan de loonontwikkeling, gaan sociale huurders er jaarlijks  in huurquote iets op vooruit. 

Gratis isoleren 

Corporaties isoleren huurwoningen zonder dat hier een huurverhoging voor gevraagd wordt. Doordat de energierekening daalt en de huurprijs gelijk blijft gaat de huurder er op vooruit.  

Grotere sociale huursector